風間伸次郎(採録・訳注).1996.『ウルチャ口承文芸原文集1』(ツングース言語文化論集9,鳥取大学教育学部)より
2. нӥӈма1
民話1
ӱм | наа-дӱ, | эди-эр(и) | асӥ | ǯуэрэ-кээ〜 | тӥӥ | би-й-ти. | Тӥӥ |
ある | 所に、 | 夫と | 妻と | 二人で | そうして | 暮らしていた。 |
би-м(и)=дээ, | хай-ха-тӥ, | пиктэ-чу | очӥ-тӥ, | кэвэ, | пиктэ | анаа. |
そうしていたが、 | どうした、 | 子供持ちに | なったか、 | いいや、 | 子供は | いない。 |
тӥӥ | ǯуэрэ-кээ | би-м(и)=дээ, | тӥӥ | эди-н(и)=дээ | њаӱǯа | њӥӥ | би-чи-ни, |
そうして | 二人だけで | いたが、 | その | 夫も | 若い | 人 | であった。 |
эси њуучи-кэ(э)... | њуучи-ǯи | эдилэ-хэ-ни. | тӥӥ | эди-н(и) |
小さい者で | 結婚したのだ。 | その | 夫が |
даа(йӥ) | осӥ-й(-нӥ)〜, | тараа=гдал | тӥӥ | ӈэнэ-хэ-н(и), | тӥӥ эди-н(и) |
大きく | なって、 | すると | その 夫は |
вэн-дии-н(и) | асӥ-тӥ | вэн-дии-н(и), | "гээ, | эси | ӈэнэ-й-йи=йэ," |
言うのだ、 | 妻へ | 言う、 | 「さあ、 | 今 | 私は出かける、」 |
вэн-дии-н(и), | "горо | баа-тӥ. | бии | хай-ва=даа | саа-расӥ, | мээн |
と言う、 | 「遠い | 土地へ。 | 私は | 何も | 知らない、 | 私の |
аам-бӥ | ваа-ха(-нӥ) | амбаам-ба | гэлэ-ӈдэ-ǯу-м(и) | ӈэнэ-й-йи=йэ," |
父を | 殺した | 魔物を | 求めて行って | 行くのだ、」と |
вэн-дии-н(и), | "мии | аам-бӥ-в(а) | амбаа | ваа-ха-нӥ. | њии(-ва) |
言う、 | 「私の | 父は | 魔物が | 殺したのだ。 | 人は |
ваа-ха-нӥ | вэн-дии-н(и) | амбаа." | гээ | эс(и) | тӥӥ | ӈэнэ-хэ-ни. |
殺した、 | と言う、 | 魔物が。」 | さあ | 今 | そうして | 行った。 |
асӥ-нӥ | вэн-дии-н(и) | "хоон(ӥ) | та-вӱ=кээ=эн, | тӥӥ |
妻は | 言う、 | 「どう | したらいいのでしょうか、 | どう |
дэрэǯи-лэ=мээ," | вэн-дии-н(и). | та(раа) | тӥӥ | ӈэнэ-хэ-н(и) |
残っていたらよいのでしょうか、」 | と言う。 | それから | そうして | 行った、 |
тӥӥ | ӈэнэ-й | тӥӥ | ӈэнэ-й | тӥӥ | ӈэнэ-й, | эй | мээн | хагдӱн-ǯӥ, |
行って | 行って | 行って、」 | その | 自分の | 家から、 |
ӱгда-йӥ | ана-ха-нӥ. | [летом | были, | потом,] | хай, | [летом] |
舟を | 押した。 | 夏だった、 |
ӈэнэ-хэ-ни. | [оморочка]-ǯӥ, | ǯай, ǯай | вэм-буву, | наанӥда-м(ӥ) |
行った、 | 舟で、 | ジャイと | 言うべき、 | オルチャ語で、 |
ǯай-ǯӥ | ӈэнэ-хэ-н(и). | тараа | тӥӥ | ǯай-ǯӥ | ӈэнэ-м(и)=дээ, |
その舟で | 行った。 | それから | その | 舟で | 行くが、 |
туэ-ǯу-хэ-н(и). | та(раа) | тӥӥ | ǯай=гдаа | тӥӥ мокпӱǯӱ-раа, каптӱра-йӥ |
冬になった。 | すると | その | 舟を | こうして 折り畳んで、袋の |
доо-тӥ-н(ӥ) | гӥдалаǯӱ-ха-н(ӥ). | тӥӥ | каптӱра | вэм(-буву) | [вот | такой |
中へ | 差し入れておいた。 | それを | カプトラと | 言うべき、 | ほれ | こんな |
сумка.] | тӥӥ-ла | гӥдалаǯӱ-ха-н(ӥ). [аа,] | эй(и) | каптӱра-к(ӥ) |
袋を。 | そこに | 差し込んでおいた。 | この | 袋から |
агбӱмбӱ-ха-нӥ=гда | ӱм | сӱӱлта-ва. | сӱӱлта=гӱн, | сӱӱлтаǯӱǯӱ-раа |
取り出した、 | 一対の | スキーを。 | スキーだ、 | スキ-を履いてから |
тӥӥ | ӈэнэ-й тӥӥ | ӈэнэ-й, | [год] | ӈэнэ-хэн | ӱм | хурээн |
そうして | 行って、 | 行って、 | 一年 | 行った、 | 一つの | 山が |
би-й-ни. | тӥӥ | хурээн-ду | ӱм | хагдӱ-каа | би-й-ни. | тӥӥ-ла |
ある。 | その | 山に | 一軒の | 小屋が | ある。 | そこに |
ии-хэ-н(и). | тараа | вэн-дии-н(и) тӥӥ, | тӥӥ | ээктэ-ти | панси-й-ни. |
入った。 | それから | 言う | そこの | 女へ | 訊いた。 |
хай, хай-кӥ-н(ӥ) | ӈэнэ-ву=нуу, | хоон(ӥ) | пансӥ-ха-н(ӥ) | би-чэ |
「どこを通って | 行くべきか、」 | どのように | 訊いたのだったか |
оӈбо-хам-бӥ. тӥӥ, [ии] | тӥӥ | ээктэ-ти | панса-ха-нӥ, | "би | син-ти |
忘れた。 | その | 女へ | 訊いた、 | 「私は | おまえの所へ |
алдӱ до... | алдӱ | гэлэ-ӈдэ-хэм-би=эмдэ. | бии | покто |
情報を | 求めてやって来たのだ、と。 | 私は | この道を |
эчиэ пуликтэ-э, | саа-расӥ-йӥ." | тӥӥ | ээктэ | вэн-дии-н(и), | "бии |
歩いたことがない、 | 知らない。」と。 | その | 女は | 言う、 | 「私は |
хай-ва=даа | саа-расӥ〜," | вэн-дии-н(и). | тӥӥ | ээктэ | хай-нӥ, |
何にも | 知らない、」 | と言う。 | その | 女は | どうだったか、 |
дэрэӈ-ни | эйээ | калтаа-н(ӥ) | сиун | гэрэ-ни, | эйээ | калтаа-нӥ | бее |
顔の | こちら | 側は | 太陽の | 光線を放ち、 | こちら | 側は | 月の |
гэрэ-ни=дээ. тӥӥ, хай, | "эй | тайа〜ла-н(ӥ) | би-й-н(и)," | вэн-дии-н(и), | "ӱм |
光線を放つ。 | 「ここから | むこうに | いる、 |
ǯоа-нӥ | ӱм туэ-ни | ӈэни-лэ-тӥ=мдэ. | тӥӥ-дӱ=гдал | бака-й-сӥ, |
一夏、 | 一冬 | 行った所に。 | そこで | おまえは見つけるだろう、 |
ӱм | хурээн-ду-н(и). | тӥӥ-д(ӱ) | мин | нэу-йи | би-й-ни, | тӥӥ-ла |
一つの | 山に、 | そこに | 私の | 妹が | いる、 | 彼女に |
панӥ-ӈда-рӱӱ=мдэ. | наан | саа-рӥ-нӥ=мдэ." | та(раа) | тӥӥ |
訊きに行け、 | 彼女が | 知っている、」と言う。 | それから | 彼は |
ӈэнэ-хэ-н(и). | эс(и) | [опять] | ӱм ǯӱа-нӥ | ӱм туэ-ни | тӥӥ |
行った。 | 今 | 再び | 一夏 | 一冬 | そうして |
ӈэнэ-хэ-н(и). | тӥӥ | сӱӱлта-йӥ | эсэлчу-рээ, | тӥӥ | эс(и) | хай-ǯӥ | эс(и), |
行った。 | そうして | 自分のスキーを | 捨てて、 | そうして | 今 | 何で、 | 今度は |
ӱгда-ǯӥ | ӈэнэ-хэ-н(и), | тӥӥ | ӈэнэ-м(и)=дээ〜 | туэǯу-хэ |
舟で | 行った、 | そうして | 行ったが | また冬になって |
сӱӱлта-йӥ | тэтуǯу-хэ-н(и). | тӥӥ | ӈэнэ-м(и)=дээ | ӱм | хурээн |
スキーを | 履いた。 | そうして | 行ったが | 一つの | 山の |
дуэ-ти-н(и) | ӈэнэ-хэ-н(и). | тӥӥ-дӱ | ӱм | хагдӱн | би-й-н(и), | тӥӥ-ла |
へりへ | 行った。 | そこに | 一軒の | 家が | ある、 | そこに |
ии-хэ-ни. | пансӥ-ха-нӥ. | тӥӥ-дӱ | тӥӥ | ээктэ | вэн-дии-ни, | "бии |
入った。 | 訊いた。 | そこにいる | その | 女は | 言う、 | 「私は |
саа-расӥ〜," | вэн-дии-н(и). | "эйэ | тайа〜ла-н(ӥ) | ӱм [год]-дӱ | ӈэнэ-п(и) |
知らない、」 | と言う。 | 「ここから | むこうへ | 一年 | 行くと |
бакӥ-ла-тӥ | вэн(-дии) | ӱм | хагдӱм-ба-нӥ, | тӥӥ-дӱ | мин | чуунэу-думэ |
見つける | 一軒の | 家を、 | そこに | 私の | 一番下の |
нэу-йи | би-й-ни=эм | гээ тӥӥ, | тӥӥ=дээ=кээ | улээн | саа-рӥӥ |
妹が | いる、 | さあ | その女こそ | よく | 知っている、 |
тээлуӈгу-вэ." | та(раа) | тӥӥ | ӈэнэ-хэ-н(и). | гучи [опять] | тӥӥ=мээч |
事実を。」 | それから | そうして | 行った、 | 再び | そのように |
ӈэнэ-хэ-н(и) | ӱм ǯӱа-нӥ | ӱм туэ-ни | ӈэнэ-хэ-н(и). |
行った、 | 一夏 | 一冬 | 行った。 |
ӥс(ӥ)-хэ-ни. | тӥӥ-ла | ии-хэ〜. | тӥӥ | ээктэ | вэн-дии-н(и), |
着いた。 | そこに | 入った。 | その | 女は | 言う、 |
тӥӥ | ээктэ-т(и) | паӈсӥ-й-н(ӥ), | "тӥӥ тӥӥ | ӈэнэ-й-йи=йэмдэ." | тӥӥ |
その | 女へ | 訊いたのだ、 | 「こうして | 行くのです、」 | その |
ээктэ | вэн-дии-ни, | "эси, | эси | тӥӥ | ӈэнэ-хэ-н(и), | даайӥ, |
女は | 言う、 | 「 | 今 | そうして | 行ったら、 | 大きな |
даайӥ | биру-вэ | бакӥ-ла-тӥ," вэн-дии-н(и). | "даайӥ | биру-вэ. | тӥӥ |
大きな | 町を | あなたは見つけるでしょう、 | 「大きな | 街を。 | その |
биру-ти | ӈэнэ-пи, | биру | токон(-дӱ-нӥ) | таа〜с | покто | би-й," |
街へ | 行くと、 | 街の | 真ん中から | あらゆる方向へ | 道が | 伸びている、」 |
вэн-дии-н(и). | тӥк(ӥ) | тоо-р(ӱӱ). | тӥк(ӥ) | тоо-п(ӥ) | сааǯӱ-ла-с(ӥ)=мэн=даа. | |
と言う。 | 「そこから | 上れ。 | そこから | 上ると、 | 知るでしょう、 |
мээн | аам-бӥ-ва | ваа-ха(-нӥ) | амбаам-ба." | та(раа) | тӥӥ |
あなたの | 父を | 殺した | 魔物を。」 | それから | その |
њаӱǯакан=гда | тӥӥ | ӈэнэ-м(и)=дээ〜 | ӥс(ӥ)-ха(-нӥ). | [уже | зима,] |
若者は | そうして | 行ったが | 着いた。 | もう | 冬であった、 |
[пороги]-дӱ | муу | хай, | муу муулпу сӥӥн-дӱ. | тӥӥ | би-й-н(и) |
その穴に、 | 水を、 | 氷の穴で水を汲むための穴に。 | そこに | ある、 |
[бугор]. | тӥӥ-дӱ тээ-рээ пӱлахӱ-й-н(ӥ) дуйси, | "эуру-руу," |
小山(氷の穴の回りの)、 | そこに 座って 叫んだ森の方へ、 | 「下りて来い、」 |
вэн-дии-н(и), | "бии | син | баа-н(ӥ) | ди-чим-би〜, | эси | мин |
と言う、 | 「私は | おまえの | 所まで | 来てやったぞ、 | 今や | 私の |
бэйэ-йи=дээ | даа(йӥ) | о-чӥ(-нӥ), | улсэ-йи=дээ | малхӱ〜, | хай | бии |
体も | 大きく | なった、 | 肉も | たっぷりついた、 | どうだ、 | 私は |
симсэ-йи=дээ | малхӱ | ǯэмдэ-м(и) | эуру-руу=мдэ." | тараа | хагдӱ-н(ӥ) |
油も | たっぷりだ、 | 食べに来い、 | 下りて来い、」 | すると | 家の |
доо-кӥ-ǯӥ-н(ӥ) | ǯаралӥ-й-нӥ, | мээн, | лаоǯӥн-тӥ, | "кэкэ〜, |
中から | 話し声が聞こえる、 | 自分の | 奴隷へ、 | 「奴隷(女)よ、 |
вэн-дии-ни, | ичэ-ӈдэ-руу, | баа-тӥ. | хамачаа | њии | би-ми〜 | мин |
見に行って来い、 | 外へ。 | どんな | 奴 | なんだ、 | 私のような |
даайӥ=даа гӥрамса кӥапа〜 | самчӱ-й-н(ӥ)=кээ=мдэ." | тӥӥ | кэкэ=гдэ |
この老骨に向かって | ぶつぶつ言う。」 | その | 奴隷は |
[трубка] | ниэ-хэ-н(и) | коӈгӱр(ӥ) | тӥӥ〜=даа. | тараа | пӱњаа〜 | пӱњаа〜 |
パイプを | 取り出した、 | 葉巻タバコを | こうして、 | それから | プカプカと | 葉巻タバコ |
даӈпӥ | ӱмӱ-м(ӥ) | ичэǯэ-й-н(и). | "ӱса〜, | тӥӥ | сӥӥ-н(ӥ) поорон-дӱ-н(ӥ), | ӥӈда |
タバコを | 喫みながら | 見る、 | 「知らないわ、 | あの | 氷の穴に座ってるのは、 | 犬の |
амӱн=нӱӱ | њии | амӱн=нӱӱ | пакааǯӥа би-эс(и)=кээ=мдэ. | тӥӥ | |
くそかしら、 | 人の | くそかしら、 | ボールじゃあないかしら、」と言う。 | その |
њаӱǯака-н(ӥ)=даа | тӥпӥс типун-чи-н(и). | тӥӥ | ээктэ | |
若者は | ペッと唾を吐いた。 | (すると) | その | 女の |
тӥӥ-ла тӥӥ корча-ла эй=мээт тӥӥ дакса-ха-нӥ. | тӥӥ-дӱ | тӥӥ | [умер], |
奴隷はその一息で吹っ飛んで壁にくっついた。 | そこで | そうして | 死んだ、 |
гучи | пӱла-хӥ-н(ӥ), | "балаа〜 | њээру-руу," | вэн-дии-н(и). | "улсэ=дээ |
再び | 叫んだ、 | 「早く | 出て来い、」 | と言う。 | 「肉も |
малхӱ | осӥ-й〜, | бэйэ=дээ | даайӥ, | буǯукту-йи=дээ | эгди | эси, | мин |
たっぷりに | なった、 | 体も | 大きい、 | 脂肪も | たくさんだ、 | 今 | 私の |
улсэ-йи | ǯэ-м(и) | амта(ӱ)л(ӥ)=гӱнӥ=эмдэ, | њээру-руу=эм." | гучи | тӥӥ-дӱ |
肉を | 食べたら | おいしいぞ、 | 出てこい、」と。 | また | 今度は |
даа(йӥ)даа-дӱма(-ва) | гӥлтаǯӱ-ха-н(ӥ). | "њээ-руу, | хамата | њии, | мин |
もっと大きい奴隷を | 派遣してきた。 | 「見て来い、 | どんな | 奴が | 私の |
гӥрамса кӥапа самчӱ-й-н(ӥ)=каа=мда." | тараа | њиэ-хэ-н(и) | тӥӥ. |
ような老骨に向かってぶつぶつ言っているのかを。」 | それから | 出て行った。 |
њиэ-хэ〜, | њиэ-рээ | вэн-дии-н(и), | "панса-й-нӥ | хай, | тӥӥ, |
出て行った、 | 奴隷は出て行って | 言う、 | 「叫んでいるぞ、 | 何だ、 | あれみたいだ、 |
тӥӥ=мээч," вэн-дии-н(и), | "тӥӥ | сӥӥ поорон-дӱ-н(ӥ) | би-эс(и)=кээ," |
「あの | 氷の穴の所に | いるじゃあないか、 |
вэн-дии-н(и), | "хай, | ӥӈда | амӱн=нӱӱ | њии | амӱн=нӱӱ |
「何だ、 | 犬の | くそだろうか、 | 人の | くそだろうか、 |
пакааǯӥа=мда. | гуч(и) | тӥӥ | њии тӥӥ | [опять] | типун-чи-н(и) | тӥӥ-ла. |
球みたいだ。 | また | その | 人は | 再び | つばを吐いた、 | そこで、 |
тӥӥ-дээ | тӥӥ | дакса-ха-н(ӥ) | корча-ла. | тараа | тӥӥ-гдэ | њээ-хэ-ни, |
そいつも | そう | 張り付けられた、 | 壁に。 | それから | ついにそいつが | 出て来た、 |
тӥӥ | амбаан | пӱлахӱ-й-дӱ-н(ӥ). | тӥӥ | гэрэ〜 | њии-сэл | лаоǯӥ-сал |
その | 魔物が、 | 叫んでいる時に。 | たくさんの | 人々、 | 奴隷たちが | たくさんの |
тӥӥ | ниэпэчу-м(и) | ииǯу-й | ниэǯу-й, | дэӈси-м(и), ӱчэ-лэ | пӥтам |
出たり | 入ったり | 出たりして | 働く、 | その戸にぎっしり一杯に |
ниэ-хэн | ǯи(ӈǯи)ӈ | тӥс | бӱǯӱ | њии, | даайӥ | њии | ниэ-хэ-н(и). |
出て来た、 | ものすごく | いっぱいに | 太った | 人、 | 大きな | 人が | 出て来た。 |
ниэ-ми | вэн-дии-ни, | тайӥ-ǯӥ | эу-рии(-ни), | њии | пуликтӱ-й-н(и) |
出て来て | 何か言う、 | そっちから | 下りて来る、 | 人が | 通る |
покто | тӥӈ тӥӈ би-й-н(и)=гуни, [аа] | тӥӥ | амбааӈ=гдал йэлээ |
道は | カチカチであるのだが、 | その | 魔物はひざまでの雪を |
аайӱ-й-н(ӥ), сӥмата аайӱ-й-н(ӥ)=мээт, эу-рии-н(и) | тавас(ӥ), |
まるで深い雪を大股で乗り越えて行くかのように大股で下りて来る、 | そこから、 |
[аа] | тӥӥ | њаӱǯака | тай(а)-ǯӥ | тоо-рӥӥ-н(ӥ). | туэ би-чи-н(и). |
その | 若者は | そこから | 上って行く。 | 冬であった。 |
тӥӥ | соорӱ-й-л, тӥӥ | соорӱ-й, тӥӥ | соорӱ-й | тӥӥ | ǯуэ | њии. |
そうして | 戦った、 | 戦った、 | 戦った、 | その | 二人の | 人、 |
та-м(ӥ)=дээ〜 | пунимэк=тэ, | тинимэк=тэ | йада-ха-тӥ. |
そうして | くたくたに | 疲れた。 |
тӥӥ | сорӱ-й тӥӥ | сорӱ-й, | та-м(ӥ)=дӥӥ тӥӥ, | тӥӥ | амбаа |
そうして | 戦う | 戦う、 | そうして | その | 魔物が |
вэн-дии-н(и), | "апӥǯӱ-й-сӱ〜," | вэн-дии-н(и), | туэ би-чи(-ни) |
言う、 | 「休もう、」 | と言う、 | 冬であったのが |
ǯӱаǯӱ-ха-н(ӥ). | ӱм | туэ-н(и) | холу-м(ӥ) | сорӱ-ха-тӥ. | гуч(и) |
夏になっていた。 | 一冬の間中ずうっと | 戦った、 | また |
ǯӱаǯӱ-ха〜-н(ӥ). | "апӥǯу-й-сӱ=м." | тараа | тӥӥ | апӥǯӱ-м(ӥ), |
夏になった。 | 「休もう、」 | それから | そうして | 休んで、 |
апӥǯӱ-м(ӥ)=(г)дэл. | тӥ=кэ=кээ, (он) | чороо(м) | туку-хэ-н(и). | ӱм |
休んで、 | こんなふうに | あおむけに | 倒れた。 | 一つの |
даӈǯиг | [бочка] | ваала-н(и). | тараа | туку-рээ, | ӥсаал(ӥ) |
太い | 樽の | 太さである。 | それから | 倒れてから | その目も |
чӥмча=каа | аӱлачӱ-й-н(ӥ). | та-м(ӥ)=дээ | њаӱǯака | хэмэ〜 | досоǯӱ-й-н(ӥ), |
うつらうつらとして | 寝る。 | しかし | 若者は | 黙って | 聞いていた、 |
уйси | кӥ〜ак кӥак | пӱлахӥ-й-нӥ. | ээктэ-ни | ǯӥлǯа-нӥ, |
上空から | キャアキャアと | 叫んでいる。 | 女の | 声で、 |
уйси. | тараа | вэн-дии-н(и), | "улээ〜н тэӈкучу-руу=мдэ. | њии-вэ, |
上で。 | それから | 言う、 | 「よく見ろ、 | 人を、」 |
эǯи [фора]ра.(2)" | тӥӥ, тӥӥ | амбаан | мӥаваам-ба-нӥ | бака-ха-нӥ. |
その | 魔物の | 心臓を | 見つけた。 |
та(раа) | т(ӥӥ), | чииндэ | пиктэ=мээт би-й-н(и). | тӥӥ | мӥаваа-н(ӥ) | бака-раа, |
そして | それは | ヒヨコのような | ものであった。 | その | 魂を | 見つけて、 |
тӥӥ, | тӥӥ | эй йэки-н(и) | сиу гэлэ-й-н(и) гэрэн-чу | ээктэ | уйлэ | |
あの | こっちの右側の側が | 太陽の光に包まれている | 女が | 上で | 光線のある |
бака-ха-нӥ | та(раа) | наан-тӥ | ӥраǯӱ-ха-н(ӥ) | тӥӥ-ва, | тӥӥ-ва | тӥӥ |
見つけた、 | それから | 彼の所へ | 運んで来た | それを、 | それを | そうして |
тугбу-хэ-н(и) | луу〜(п) | сэкэн лап | ǯапа-ха-н(ӥ) | тӥӥ њии. |
落とした、 | ピュー、 | パッと | つかんだ、 | 若者は。 |
чииндэ пиктэ-н(и). | тараа | тӥӥ | мапа-ва | тӥӥ | ана-ха-нӥ, |
ヒヨコであった。 | それから | その | じいさんを | こう | 押した、 |
тээ-руруу, вэн-д(ии), | "эрдэӈгэ | бии | хай-ва | бака-хам=кээ=м(дэ) | йэду. |
「起きろ、 | 「面白いぞ、 | 私が | 何を | 見つけたか、 | ここに。 |
ичэ-вуу | тӥӥ," | тӥӥ | моӈгом-ба-нӥ | тӥӥ | тӱан-дии-н(ӥ), | мапа |
見ろ、 | これを、」 | その | 首を | こうして | 引っぱる、 | じいさんの |
моӈго-нӥ | тӥӥ | та-й(-нӥ), | хасалӥ-н(ӥ) | бэгди-вэ-ни | тӱан-дии-н(ӥ) |
首も | そう | なる、 | 羽の | 足を | 引っ張る、 |
мапа | бэгди-н(и) | тӥӥ | та-й, | "хай-рӥӥ-сӥ, | даама | хай-рӥӥ-сӥ," |
じいさんの | 足も | そう | なる、 | 「どうした、 | じいさんよ | どうした。」 |
кэвээ〜 | бии | амда-й-йэ, | вэн-дии-н(и). бэлин-дии-йи маӈга〜, |
「違う、 | 私は | 真似しているのだ、 | 老人の病気で人と同じことをひどく繰り返す |
вэн-дии-н(и). | "минду | бууру-руу," | вэн-дии-ни. | "сорӱ-й-дӱ |
のだ、」と言う。 | 「わしに | よこせ、」 | と言う。 | 「戦う時に |
эй=мээч | эмэтэ-ǯӥ хупу-вэси〜," | вэн-дии-н(и). | "мээн |
このようなもので | 遊んじゃいけない、」 | と言う。 | 「自分の |
сорӥ-каам(-ба) | сорӱ-вӱ," | вэн-дии(-ни). | "њӥӥлӱ-кта〜," | вэн(-дии-ни), |
武器で | 戦うべきだ、」 | と言う。 | 「バカ野郎」 | と言う、 |
оркӥн. | гээ | тӥӥ | мапа, | тӥӥ | њии | вэн-дии-н(и), | хай, |
「よくない、」と。 | さあ、 | その | じいさんは、 | その | 若者に | 言う、 |
ӥсал(ӥ) | чӥмчака〜 | њии-рээ, | "мин | аӈма-тӥ | ǯололо-вӱ, | мин |
目を | 大きく | 開けて、 | 「私の | 口に | 差し込め、 | 私の |
аӈма-тӥ | ǯололо-рӱӱ," | вэн-дии-н(и), | "тӥӥ | мӥаваам-ба." |
口に | 差し込め、」 | と言う、 | 「その | 魂を。」 |
ӥсал | чӥмчака〜 нӱсӱ-м(и), | ӥсал тӥӥ мапа, тӥӥ нӱсӱ-й ӥсал, |
目を | パチパチして閉じ、 | じいさんは目を閉じたまま保って、 |
ӥсалӥ нӱсӱ-й-н(ӥ) гэсэ ǯи(ӈ)ǯи(ӈ) | эй ǯуэл хурэ(эн) алдан | лӥс |
そう目を閉じたままになっている時に | 思いきり二つの山の間に | バッと |
ǯололо-ха-н(ӥ). | мапа [готова]. | бу-чин | тӥӥ-дӱ. |
投げ込んだ。 | じいさんは | 死んだ、 | そこで。 |
тайа-ǯӥ=гдээ | сэлэ-мэ | йаадаӈбӱӱ, | ниэ-хэ-ни | ǯи(ӈǯи)ӈ | хай, |
そこから | 鉄製の | 大きな魔物が | 出て来た、 | すごくでかい、 |
пуǯи | сэсэхэ-ни, | ӈаала, | уйи | сэсэхэ-ни | баа-ла | аӈма-нӥ |
下 | あご | 腕まで、 | 上 | あご | 外へ、 | 口は |
эй=мэт тӥӥ | ниэ-хэ-ни. | хукчу-хэ-н(и). | тӥӥ | њаӱǯакаан=даа |
そのようなのが | 出て来た。 | 襲いかかって来た。 | その | 若者は |
тӥӥ-ла | тоо-мӥ | тӥӥ, | гакс(ӥ) | сэсэхэ-лэ-н(и) | та-ха-н(ӥ) | гаксӥ |
そこへ | のぼって | その | 二つのうちの | 片方のあごを | やった、 | 片方の |
сэсэхэ-лэ | аӈма-нӥ | сучуум тӱан(-чин). бу-чи(-ни). | тараа=гда таванчӥ |
あごを | その口を | ピインと引いて伸ばして引き抜いた、 | 死んだ、それから |
'=гдаа | тӥӥ | биру-вэ | ӈэнэ-хэ-ни, | тӥӥ | даа(йӥ) | хотом(-ба), | биру-к(и) |
その | 通りを | 行った、 | その | 大きな | 街を、 | 通りに沿って |
ӈэнэ-хэ-ни. | тӥӥ | ӈэнэ-м(и) | тӥӥ | ӈэнэ-м(и) | тӥӥ, | сэлэ-м(э) |
行った。 | そうして | 行って | そうして | 行って | そうして、 | 鉄の |
урэктэ-вэ | ǯапа-ха-нӥ. тӥӥ, тӥӥ, | тӥӥ-сал-ба | чӱпал |
棒を | つかんだ。 | その街の人々を | 全員 |
[гоня]-ха-н(ӥ). | мээм-бэ-н(и) | гааǯӱ-й-н(ӥ) | тӥӥ-ва. | |
追い立てた。 | 自分の地へ | 連れて行く、 | 彼らを。 |
мээм-бэ-н(и) | гааǯӱ-м(ӥ) | тӥӥ | ӈэну-хэ-н(и) | тӥӥ | ӈэну-хэ-н(и), |
自分の地へ | 連れて行って | そうして | 去った、 | そうして | 去った、 |
мээн | гасам-бӥ | ис(и)ǯу-хэ〜-н(и). | тӥӥ | биру-вэ | чӱпа(л) |
自分の | 村に | 着いた。 | その | 通りに | 全員を |
тӥ-к(ӥ) | тээǯу-вээн-чи-н(и). | даа(йӥ), | даа(йӥ) | гаса | о-чи-н(ӥ). |
それに沿って | 定住させた。 | 大きな、 | 大きな | 村に | なった。 |
тараа=гдал | эн-би | ичэ-й-н(и), эни-ни хай-д(ӱ) соӈго-ха-н(ӥ) |
それから | 妻を | 見た、出かける時にいたその同じ場所に座って泣いていた |
хай-дӱ, эй=мээт тӥӥ тээси-й-н(и) эни〜 сиӈги маманаǯӱ-ха〜-н(ӥ), |
今や こうなって 座っていた、あわれなひどいばあさんになっていた。 |
хӱмдӱ-хӱ(-нӥ). | мээн | хагдӱн-тӥ | ииǯу-хэ-н(и). | тараа |
やせてしまっていた。 | 自分の | 家に | 入った。 | それから |
эн-би=гдээ, эй, эй | йэ-лэ-н(и) | гапакала-мӥ, | эй=мээт | тӥӥ, |
妻を、 | 肩の袖の所を | つかんで、 | このように |
хархӥ-хан. | тӥӥ | хархӱ-м(ӥ), | "ǯэрги њии-н(и), | пэǯики-н(и) | би-й |
揺さぶった。 | そう | 揺さぶって、 | 「大地の | 下に | ある |
осӥнӥ | наа-дӱ=даа | туку-лэ-ти, вэн-дии-ни, | ǯэрги њии-н(и) | уйки-н(и) |
なら | 地に | 落ちるだろう、 | 大地の | 上に |
би-й | осӥнӥ тӥӥ | њака-ӈгӱ-йӥ | илǯу-м(и) | эн-би тӥӥ хай-рӥӥ, |
あるの | なら、 | すっくと | 立って | そうすることだろう |
чооӈко-кӥ, | чуур | ǯололов(ӱ). | эни-н(и) | ǯиӈǯиӈ〜, | патала | очо-ха-н(ӥ), |
窓から、 | まっすぐに | 差し込んだ。 | 妻は | すごい | 美人に | 戻った、 |
ларгӥ | ээктэ | очо-ха-нӥ. | тӥӥӈги кааӈгӥ | илǯу-хэ-ни. |
素晴らしい | 女に | なった。 | すっくと | 立った。 |
тӥӥ та-мӥ | эн-би, | наама-ӈда-мӥ | пиктэ | дэрэ(г)-бэ-ни |
そうして | 妻を | 抱きに行って、 | 子供の | 顔を |
алавсӱ-ха〜-н(ӥ). | тараа | мээн | хагдӱм(-бӥ)=гдээ, | тӥс |
示した。 | それから | 自分の | 家を、 | 強く |
баасала-ха-нӥ, | ǯӱан | даа(йӥ) | хагдӱ | о-чӥ-н(ӥ). | тӥӥ | хагдӱ. |
蹴った、 | 十 | ダーの大きさの | 家と | なった。 | その | 家は。 |
тараа | тӥӥ-дӱ | тӥӥ | би-чи-ти. | тӥӥ | ӥлаан | хурээн | пороон-дӱ(-нӥ) |
それから | そこで | そうして | 暮らしていた。 | その | 三つの | 山の | 頂に |
би-чи | эк(э)-сэл | чӱпал | наан | асӥ-нӥ=мэл | о-чӥ-тӥ. | тӥӥ |
いた | 女たちは | 全員 | 彼の | 妻と | なった。 |
тӥӥ-дӱ | пааǯӥлаǯӱ-ха-нӥ. | тараа | эси=гдээ | тӥӥ-дӱ | би-й-ти. |
そこに | それぞれ住んだ。 | それから | 今 | そこで | 暮らす。 |
дуйэлэ | би-й | гур-сэли〜, | моо-ǯӥ | хӱда-м(ӥ) | эу-рии, | вайла |
森の方に | いる | 人々は、 | 木で | 商って | 下り、 | 岸の方に |
би-й | гур-сэли〜, | муэ-ǯи | хӱда-м(ӥ) | тоо-рӥӥ, | тӥӥ |
いる | 人々は、 | 水で | 商って | 上り、 | そうして |
би-чи-т(и), | байан-чӥ-т(ӥ) | элээ. |
暮らしていた、 | 豊かに。 | 終わり。 |